Onlangs heb ik een tweedaagse workshop van Jan Jacob Stam bijgewoond waarbij we met opstellingen systemisch gingen kijken naar het thema afscheid nemen en opnieuw beginnen. Graag deel ik de vijf belangrijkste inzichten die ik deze dagen heb opgedaan.

Afscheid nemen doen we eigenlijk iedere dag. Al is het alleen dat ieder moment niet meer terugkomt. Ook van verwachtingen, overtuigingen en toekomstplaatjes moeten we soms afscheid nemen. Natuurlijk ging het ook over het afscheid nemen van dierbaren, werk dat niet meer past, klantengroepen en pijnlijke situaties die je achter je wilt laten.

Via de inkijkjes die we mochten hebben in de individuele systemen van de deelnemers hebben we veel hebben geleerd over afscheid nemen en opnieuw beginnen.

Hieronder vind je de vijf belangrijkste inzichten die ik heb opgedaan tijdens deze twee dagen.

1. Zet een streep onder de rekening
   Afscheid nemen gaat altijd over het accepteren van een disbalans in geven en ontvangen.
   Als je afscheid neemt van iets of iemand zul je moeten accepteren dat je meer hebt gegeven of juist meer hebt ontvangen. Overal waar we onderdeel uitmaken van een groter geheel geef je aan het grotere geheel en ontvang je ervan. In een gezonde situatie is dat in balans; in ieder geval gemiddeld genomen. Bij afscheid nemen mag je ervan uitgaan dat er een disbalans is. Deze heb je te nemen zoals hij is. Je kunt er niets aan veranderen. Vaak is het accepteren van teveel hebben ontvangen lastiger dan van teveel hebben gegeven. Iedere claim die je nog op de ander laat bestaan of iedere behoefte aan terugbetalen in welke vorm dan ook zorgt ervoor dat je voor eeuwig blijft verbonden. Aanvaard daarom deze disbalans zoals hij is. Wees bereid een streep onder de rekening te zetten.
2. Laat los wat je hebt gegeven, maar neem terug wat ten diepste van jou is
   In een situatie of met een persoon heb je soms iets van jezelf weggegeven. Iets wat echt bij jou hoort en wat je nog nodig hebt in de rest van je leven. Denk hierbij aan je hart, je vermogen om te vertrouwen of bijvoorbeeld de bron van je levenslust. Het is je goed te realiseren dat je deze weer terug kunt halen; met of zonder toestemming van de ander of de betrokkenen. Hiermee maak je jezelf weer compleet en kun je datgene weer inzetten voor jouw leven.
   Dit is duidelijk wat anders dan de producten van je hart of van je bron van je levenslust. Die heb je weggegeven en daarmee mag de ander doen en laten wat hij of zij wil. Hiervoor is het van belang dat je dat wat je gegeven hebt bij de ander laat en er geen controle meer op uitoefent of deze er wel goed mee omgaat.
3. De kracht van het punt dat de oorsprong is van twee tegenstrijdige keuzes
   Wanneer je terecht bent gekomen in een situatie waarbij het lijkt alsof er twee keuzes zijn die allebei ‘slecht’ zijn, dan is het goed om te weten dat er een punt is die de bron is van beide keuzes. Dit punt wordt in het Japans Ba genoemd. Dit punt kan in het verleden liggen, maar interessant genoeg ook in de toekomst. Door naar dit punt te gaan (innerlijk of in een opstelling), kun je de schijnbare tegenstelling oplossen en ontstaat er een weg voor je om afscheid te kunnen nemen.
4. Welke zuigende krachten van het grotere systeem houden jou vast?
   We blijven vaak in patronen hangen die veroorzaakt worden door een aantrekkingskracht in ons systeem van herkomst (gezin en voorouders). De patronen die daar zijn ontstaan hebben een onzichtbare aantrekkingskracht en veroorzaken daarmee dat we in een herhaling vallen die niet dienend voor ons is. Maar omdat de oorzaak onzichtbaar is, proberen we oplossingen en uitwegen te verzinnen die niet werken. Het is in dit geval handig om te ontdekken welke kracht uit ons systeem ervoor zorgt dat we in deze patronen vast zijn komen te zitten. Op die manier kun je er ook echt afscheid van nemen. Vraag jezelf bijvoorbeeld af “wie is de geheime opdrachtgever van dat wat ik doe” of “wie bescherm ik door het zo te blijven doen” of “wiens ogen kunnen niet aanzien dat ik het anders zou gaan doen” of “aan wie ben ik loyaal door dit te blijven doen” of “wiens wens vervul ik door dit te doen”. Vertrouw op je innerlijk weten.
5. Op 3 manieren met de toekomst omgaan
   Als het gaat om een nieuw begin en vooruit de toekomt is, is het interessant om drie soorten toekomst te onderscheiden.
   De eerste is een toekomst die op ons afkomt. Dus een beweging vanuit de toekomst naar ons toe. Deze kunnen we niet beïnvloeden. Deze toekomst brengt zogenaamd positieve en negatieve zaken. Hierbij gaat het om overgave.
   De tweede vorm is de toekomst die we creëren door het maken van plannen en het uitstippelen van een pad. Deze toekomst lijkt maakbaar en kent vaak alleen maar zogenaamd positieve aspecten. In het nu komen deze twee samen.
   De derde soort toekomst is de toekomst gaat over wat er door jou heen de wereld wil bereiken. Dit is je levenspad, je missie, het leven van je volle potentieel. Kun je dit helemaal toestaan?

In de opstellingen kon je duidelijk zien en op veel niveaus voelen hoe bovenstaande principes werkten en welke bevrijding er ontstond nadat iemand hier stappen in zette.

Je kunt voor jezelf nagaan waar jij afscheid van zou willen nemen. Vervolgens kun je bovenstaande punten langslopen en voorzover mogelijk onderzoeken hoe ze van invloed zij op jouw afscheidsproces. Vertrouw erop dat iedereen en dus ook jij een sterk innerlijk systemisch weten heeft. Vertrouw dus gerust op je intuïtieve ingevingen.

Ik ben benieuwd naar je reacties. Laat deze hieronder achter.